درمان وارونه نویسی و قرینه نویسی

شناخت درمان قرینه نویسی

اختلال قرینه نویسی زمانی است که کودک به جای اینکه از سمت راست شروع به نوشتن جمله‌ها و کلمات نماید، از سمت چپ کاغذ شروع به نوشتن می کند. وقتی معلم دیکته می‌گوید این کودکان، مطالب را از سمت چپ صفحه می‌نویسند. درست مثل اینکه شما مطالب این مقاله را جلوی آینه نگهدارید و سپس آن‌ها را بخوانید.

در این اختلال، کودک به درستی نمی‌تواند سمتِ چپ و راستِ صفحه را تشخیص دهد و به اشتباه از سمت چپ شروع به نوشتن می‌کند. هیچ اشتباهی از قبیل جاانداختنِ حروف، جابه‌جا نویسی حروف، نارسا نویسی و غیره دیده نمی‌شود یعنی اگر دیکته­ ی کودک را در آینه ببینیم و بررسی کنیم نمره اش ۲۰ می‌شود. این اختلال در نوشتن املای فارسی و نوشتن اعداد (راست به چپ نویسی) مشاهده می شود و هر چند به او تذکر داده شود که اعداد ریاضی را از چپ به راست یا کلمات و جملات فارسی را از راست به چپ می نویسیم، با قرینه نویسی خود اطرافیانش را شگفت زده می کند.

بروز قرینه نویسی در ماه‌های نخستِ ورود به کلاس اول دبستان طبیعی است، اما اگر این مشکل همچنان ادامه یابد و برای ماه‌های متوالی به طور مکرر مشاهده ‌شود باید برای درمان آن چاره‌ای اندیشید و تمرینهایی را که زیر آورده شده است با کودکان به اندازه کافی کار کرد. لازم به ذکر است که این مشکل معمولا” در سالهای بعد از کلاس اول دیده نمی شود و بر طرف می­گردد. معمولاً کودکان کلاس اول به دلیل ضعفِ آموزشِ پیش از دبستان، نتوانسته‌اند درک درستی از اندام بدن، سمت چپ و راست، نسبی بودن چپ و راست و سمت چپ و راست صفحه به دست آورند. لذا با ورود به مدرسه این ضعف خودش را بصورت اختلال قرینه نویسی نشان می دهد. بنابراین برای کودکان پیش دبستانی (چهار تا هفت سال) تمرین‌های تن آگاهی و آموزش دست چپ و راست را انجام دهید تا مطمئن شوید درک درستی از آن بدست آورده اند تا از بروز این مشکل در کلاس اول جلوگیری نمایید.

برخی از کودکان به هنگام نوشتن دیکته، واژه ها را صحیح اما وارونه یا قرینه می نویسند. اگر وارونه نویسی و قرینه نویسی در سنین قبل از دبستان و حتی در کلاس اول دبستان اتفاق افتاده باشد، چنانچه زیاد و پی در پی تکرار نشود امری طبیعی است. اما اگر با گذشت چندماه از سال تحصیلی حتی در مورد واژه هایی که دانش آموز در ابتدای سال فرا گرفته است رخ دهد، نیاز به ترمیم و درمان دارد.

برای این مورد بچه ها باید：

مفهوم راست را خوب یاد بگیرند, آنهارا گیج نکنید .چپ و راست باهم آموزش داده نشود.

آنقدر راست را تکرار کنید تا کاملا مسلط شود ,بعد خودش میفهمد چپ ,کدام طرف هست.

دست راست بالا, دست راست روسر, دست راست کمر, دست راست رو لپ, و......

تن آگاهی, یعنی اندام و بدنش را خوب بشناسد.
دست روی بازو, دست روی ران, دست به کمر, دست روی شانه ,دست روی زانو, دست روی چانه, دست روی گونه, دست روی پیشانی,و....
وقتی کاملا برجسم و وجودخودش آگاهی پیدا کندو هوش فضایی او تقویت شود, دیگر اشتباه جهت یابی نمیکند.

کشیدن فلش و فلش بازی
روی تخته فلش بکشید و بخواهید دست روی هر فلشی گذاشتید به همانطرف با انگشت اشاره کند.
نقطه چین بکشید و بگویید در جهت فلش ها آنهارا پررنگ کند

آدمکی از مقوا می سازیم به گونه ای که اندامهایش قابلیت حرکت داشته باشد .سپس گردن و دست های آدمک را یک به یک به سمت چپ و راست ،بالا و پایین می چرخانیم واز کودک می خواهیم که همان حرکت را تقلید کند با انجام این بازی ،کودک مفهوم قرینه را تشخیص داده و قادر خواهد بود بین واژه هایی که خوانده است واژه ای که قرینه یا وارونه آن است را تمیز دهد.

از دانش آموز می خواهیم شکل های نقطه چین را پر کند.

تمرین ها یا آزمون فراستیک را در اختیار کودک می گذاریم تا انجام دهد.
یک سری خط های موازی با فاصله های کم و زیاد رسم می کنیم و از دانش آموز می خواهیم تا بین دو خط موازی ،یک خط راست رسم کند

مربی می تواند روبروی کودک بایستد و هر کدام از اندام هایش را حرکت دهد و کودک همان حرکت ها را تکرار کند .بدیهی است که در این تمرین اگر بخش هایی از طرف چپ بدن مربی حرکت کند (به عنوان مثال پای چپ مربی )، دانش آموز باید پای راستش را بلند کند، یعنی پایی را که روبروی پای چپ مربی قرار دارد .

تمرینات مداد-کاغذی مانند: کپی اشکال، اتصال نقطه ها از روی الگو و ترسیم اشکال در دفتر شطرنجی در این زمینه مفید می باشد.