لحظه ای به خاطرات دوران کودکی خود فکر کنید، فرقی نمی کند در روستایی کوچک بزرگ شده باشید یا در یک شهر بزرگ، احتمالاً از بازی های کودکانه خود در طبیعت، بازی با مورچه ها، پروانه ها، گرفتن بچه قورباغهها، جمع کردن حلزونها، تماشای لانه پرندگان، سرکشی در لابه لای انبوه گیاهان و … خاطرات خوشی به یاد دارید. متاسفانه امروزه شاهد آن هستیم که کودکان ما با رشد زندگی شهرنشینی و ماشینی کمتر از نسل های گذشته با طبیعت انس گرفته اند و بیشتر وقت خود را صرف فعالیتهای داخل خانه، نظیر تماشای تلویزیون و بازیهای کامپیوتری میکنند.
باغبانی و پرورش گل و گیاه یکی از لذت های زیبای زندگی و یکی از آسانترین راههای ارتباط کودکان با طبیعت است. کودکانی که از نخستین سالهای زندگیشان شاهد باغبانی پدر و مادرشان هستند و یا خود به کارهاي باغبانی پرداختهاند از سلامت روانی بالاتری برخوردار هستند و در بزرگسالی نیز ارتباط مثبتتری با محیط برقرار میکنند. متاسفانه کودکان شهرهای بزرگ که در آپارتمانها و برجها ساکن هستند، فضای کافی برای داشتن یک باغچه شخصی ندارند. با این وجود متخصصان روانشناسی توصیه میکنند که حتی در این محیطها نیز حتما والدین فضایی را برای باغبانی کودکانشان ایجاد نمایند. در این راستا آنها میتوانند گلدانها یا وسایل باغبانی کودک برای کودکان تهیه کنند تا آنان با رشد طبیعی گیاهان آشنا شوند و از پرورش آنها در خانه لذت ببرند.
به عقیده متخصصان، باغبانی یکی از حرفههایی است که در آن هر پنج حس انسان به کار گرفته میشود و در نتیجه یکی از مفیدترین فعالیتها برای کودکان است که باعث یادگیری پایههای علوم تجربی، هنر، ریاضی در آنان میشوند. کودکان از طریق تجربه، دانش زیادی درباره رشد گیاهان به دست میآورند. آنها در مقایسه با دانش آموزانی که تنها به يادگيري تئوری علوم میپردازند، فهم بهتری از دروس مدرسه کسب میکنند. علاوه بر آن، این کودکان احساس مسئولیت پذیری بیشتری پیدا میکنند و بلوغ فکریشان نیز بیشتر از سایر همسالان خود خواهد بود.
۱- مسئولیتپذیری:
کودکان با نگهداری از گیاهانی که کاشتهاند حس مسئولیتپذیری را یاد میگیرند و چون این گیاهان حاصل دسترنج خودشان است همواره باکمال دقت از آنها مراقبت میکنند.
۲- افزایش صبر:
انتظار کشیدن کودک در به ثمر رسیدن گل موردعلاقهاش باعث افزایش صبر و شکیبایی او برای رسیدن به اهداف زندگی میگردد.
۳- قدرت درک و فهم:
هنگامی که کودکان از گیاهان خود مراقبت میکنند با رابطه علت و معلولی موجود در چرخه رشد و حیات گیاهان آشنا میشوند و این باعث رشد قدرت درک و فهم آنها میشود. آنها یاد میگیرند که چگونه زنبورها به شکوفا شدن گلها کمک میکنند، رابطه بین زندگی گیاه و آب، نور و خاک را درمییابند و درک میکنند که چگونه وجود علفهای هرز مانع رشد گیاهانشان میشوند.
۴- اعتمادبهنفس:
وقتی کودکان به نتیجه و هدف دلخواهشان در باغبانی که همانا رسیدن به محصول نهایی نظیر میوه، سبزی و یا گل میرسند، بسیار خوشحال میشوند و به این باور میرسند که توانایی انجام کارهای مختلف رادارند.
۵- فعالیت فیزیکی:
انجام باغبانی با استفاده از وسایل باغبانی کودک در فضای خارج از خانه، باعث تحرک فراوان کودکان میشود که این امر در دنیای ماشینی امروز بسیار بااهمیت است و میتواند ضامن سلامت روحی و جسمی کودکان در آینده باشد.
۶- خلاقیت:
باغبانی و محیطهای طبیعی خلاقیت کودکان را شکوفا میکنند. کودکان در خلال باغبانی از خلاقیت خود استفاده میکنند و با امتحان کردن روشهای مختلف سعی میکنند راههای جدیدی را برای پرورش گیاهان خود بیابند.
۷- تشویق به مصرف میوه و سبزیجات:
فعالیت کودکان در کاشت و برداشت سبزیجات منجر به افزایش رغبت کودکان در مصرف سبزیجات میگردد. این موضوع باعث افزایش دانش تغذیهای کودکان میشود و از این طریق کودکان از مزایای خوردن سبزیجات و میوهها در مقابل تنقلات آگاه میشوند. کودکانی که از خوردن سبزی سرباز میزنند، با کاشت، مراقبت و تماشای رشد و نمو گیاهانشان، تمایل بیشتری برای مصرف میوه و سبزیجات از خود نشان خواهند داد.
۸- ارتباط با طبیعت:
وقتی کودکان در فعالیت باغبانی شرکت میکنند نسبت به دنیای اطراف خودآگاهی بیشتری پیدا میکنند. آنها در کنار یادگیری علوم زیستی، ارتباط نزدیکتری با طبیعت برقرار میکنند. این امر تقدیر و القای احترام آنها به طبیعت را افزایش میدهد. کودکان از این طریق یاد میگیرند که در زندگی برای طبیعت و محیطزیست خود ارزش قائل باشند و این احساس را تا دوران بزرگسالی نیز حفظ میکنند.
۹- بهبود سیستم ایمنی بدن:
در فعالیتهای باغبانی کودک با خاک ارتباط برقرار میکند. عناصر و باکتریهای مفیدی در خاک وجود دارند که سیستم ایمنی کودکان را در مقابل بیماریهای تقویت میکنند. دکتر جوئل وین استاک، استاد دانشگاه تخصصی ایمنولوژی میگوید: باید این اجازه به کودکان داده شود تا با پایبرهنه به داخل خاک بروند و بازی کنند و هنگام غذا خوردن مجبور نباشند دستشان را بشویند. وی معتقد است در خاک عناصری مانند میکروارگانیسمها و موجودات ذرهبینی وجود دارند که عدم وجود این عناصر در بدن کودکان در سنین خردسالی میتواند سیستم ایمنی بدن را در سنین بالاتر دچار نقص کند.
در زندگی شهری چگونه فضای باغبانی و کشاورزی را برای کودکان فراهم سازیم؟
شاید با خود بگویید همه این محسنات ذکر شده برای باغبانی کودکان، مستلزم وجود بسترهاي لازم در خانههای کوچک و آپارتمانی است. در اين خصوص مي توان گفت که والدین میتوانند با تهیه لوازم باغبانی مورد نیاز و یا یک پکیج کاشت گیاه، کودکان را تشویق به کاشت گیاهان در گلدان کنند. در این حالت با رعایت تمیزی و نکات بهداشتی، به راحتی امکان باغبانی کودکان حتی در محیط داخل خانه فراهم میشود. برای این منظور باید در خانه شرایط باغبانی گلدانی را برای کودکان فراهم نمود. باغبانی گلدانی مزایای خاصی دارد که موجب میشود حتی برخی از والدین در شرایطی که امکان باغبانی در فضای بیرون وجود داشته باشد, باغبانی گلدانی را برای کودکانشان برمی گزینند. در دنیای امروزی بسته باغبانی کودک یعنی همانا پرورش گیاهان در گلدان, بنا به دلایل زیر روشی ایدهآل و جذاب به عنوان یکی از وسایل باغبانی کودک است:
- کاشت گیاه در گلدان در هر فصلی از سال و در محیط خانه قابل انجام است. اما باغبانی در باغچه فقط در فصلهای بهار و تابستان امکانپذیر است.
- در باغبانی گلدانی میتوان از خاک بهداشتی استفاده نمود در حالی که خاک باغچه ممکن است آلودگی داشته باشد.
- در باغبانی گلدانی هر کودک گلدان مختص به خود را دارد و با داشتن حس مسئولیتپذیری در طول روز از آن مراقبت میکند، در حالی که مراقبت دائمی از گیاهان درون باغچه برای کودک امکانپذیر نیست. حتی ممکن است در اثر عوامل طبیعی یا حیوانات، گیاه کودک از بین برود.
- در باغبانی گلدانی کودک میتواند لحظه به لحظه رشد و نمو گیاه را ببیند و از آن لذت ببرد.
بسته باغبانی کودک میشا راهحلی مناسب در دنیای امروز
با توجه به آنکه در ایران توجه کمی به باغبانی خانگی و بهویژه آموزش باغبانی به کودکان میشود و از طرفی همانطور که در بخش قبل ذکر شد باغبانی میتواند فوایدی بسیاری برای کودکان داشته باشد، در راستای اشاعه این فرهنگ، گروه مریان تصمیم به طراحی و تولید یک محصول حرفهای ویژه آموزش باغبانی کودکان گرفت. در همین راستا پس از ۱ سال تحقیق و بررسی، بسته باغبانی کودک میشا به عنوان یک پکیج کاشت گیاه مناسب بدین منظور طراحی و تولید گردید تا بستری مناسب برای باغبانی علمی کودکان در مدارس، مهدکودکها و خانهها فراهم گردد. ویژگی بارز میشا به عنوان یکی از وسایل باغبانی کودک آن است که به کمک آن میتوان در کنار ایجاد حس بازی برای کودک، بستر شکوفایی خلاقیت، حس مسئولیتپذیری، رشد مهارتهای فردی و اجتماعی کودکان را فراهم نمود و با چنین تفریحات سالمی کودکان را از تفریحات ناسالمی نظیر بازی های رایانهای دور کرد. بسته باغبانی میشا، در دسته بندی اسباب بازی های آموزشی قرار می گیرد و بر همین اساس در شورای نظارت بر اسباب بازی ایرانی با شماره 96/0112698/2 به ثبت رسیده است.